De schildpad en de haas

Vol enthousiasme begin ik aan het uitdenken van een registratiesysteem, om de frustrerende administratieve handelingen over te laten nemen door programma’s. Ik ken iemand die dit voor ons kan bouwen. Hij is nog student, dus voor een vriendenprijsje kan hij dat wel even knutselen.
2,5 jaar later werk ik nog steeds met dubbele, tijdrovende, foutgevoelige formulieren en zijn er inmiddels meerdere voorstellen en ontwikkelplannen voor een registratiesysteem geschreven. Ik merk dat ik na een periode van ongeduldigheid de hoop begin op te geven. Wil ik te snel?

Ik hou van veranderingen, dat geeft ruimte om te verbeteren en voor nieuwe ideeën. Verandering is een aanleiding om kritisch te kijken naar de huidige situatie en daar waar nodig is te verbeteren. Het expertisecentrum vind ik een goede verandering die aansluit bij de zorggroepen waar we eerder voor hebben gekozen om ons aan te verbinden. Het voorstel van het expertisecentrum roept veel weerstand op en wordt meerdere keren uitgesteld. Wil ik te snel?

De organisatie waar ik voor werk vergelijk ik met een schildpad, erg traag, maar ze wordt wel oud. Ik zie mijzelf meer als een vlinder, snel en vluchtig, maar ook kleurrijk en levend, kansen zijn er om benut te worden. Al fladderend bots ik vaak tegen deze traagheid aan, lastig. De schildpad neemt de tijd om stil te staan, achterom te kijken en te leren van vroeger. De schildpad is bedachtzaam, kijkt ver vooruit en raakt niet zo snel van zijn padje.

Mijn vergelijking doet me denken aan een fabel over de schildpad en de haas van de Griekse dichter Aesopus.
De haas moest altijd lachen wanneer hij de schildpad zag lopen, want het ging zo langzaam. “Ik begrijp niet waarom jij nooit naar iets onderweg gaat,” zij hij pesterig. “Als jij eindelijk aankomt, is het altijd te laat en alles is al lang voorbij.”
De schildpad lachte een beetje. “Vlug ben ik niet,” zei hij, “maar toch durf ik te wedden, dat ik eerder aan de overkant van dit veld ben dan jij. Zullen we een wedstrijd houden? Dan kun je het zien.”
“Goed!” riep de haas en meteen sprong hij er vandoor, zo snel als hij kon. De schildpad ging heel rustig op weg.
Nu was het die dag erg warm weer met een brandende zon, en de haas werd halverwege moe en slaperig. “Weet je wat,” dacht hij. “Ik doe even een tukje onder die heg hier. Zelfs als die schildpad me onderwijl voorbij loopt, heb ik hem in een flits weer ingehaald.” De haas ging in de schaduw liggen en sliep in.
De schildpad kroop gestaag voort onder de warme zon.
Pas na lange tijd werd de haas wakker. Het was veel later dan hij dacht en hij keek eens rond. Geen schildpad te bekennen. “Nou nou,” mompelde hij, “waar zit dat vriendje? Wacht maar, ik zal hem eens wat laten zien.”
Als een pijl uit een boog schoot hij weg, door het korte gras, door het koren, over sloten, langs braamstruiken, en bij de laatste bocht bleef hij even staan om te zien waar de eindstreep lag. Daar! En nog geen halve meter ervoor kroop de schildpad, langzaam maar zeker, stap voor stap, dichter en dichter naar het eindpunt.
Met een geweldige sprong stoof de haas erop af. Maar hij was te laat. Toen hij de lijn passeerde, was de schildpad hem juist voor geweest.
“Zie je nou wel,” zei de schildpad.
Maar de haas had geen adem meer om te kunnen antwoorden.

Wil de haas te snel?
De haas durft risico’s te nemen, grijpt alle kansen die hij ziet en begint vol enthousiasme aan de wedstrijd.
De schildpad neemt de tijd en de rust om te veranderen en komt waar hij wil komen. Volgens Plato was rust juist de belangrijkste voorwaarde voor het denken.
Zowel de haas als de schildpad hebben hun eigen kwaliteiten, die de organisatie niet kan missen. De tijd van competitie en individualisme is voorbij. Tijd van samenwerken en de verbinding zoeken is aangebroken. Dat blijkt ook uit een verhaaltje van een Chinese professor en een Afrikaans gezegde luidt als volgt: Als je snel wilt lopen, ga dan alleen. Als je ver wilt lopen, ga dan samen.

Het verhaaltje van de Chinese professor.
De haas baalde zo dat hij niet had gewonnen. “Herkansing”, riep de haas. “Goed”, zei de schildpad. De haas had geleerd van de vorige wedstrijd en deed zijn hazenslaapje dit keer niet en won de wedstrijd.
“OK”, zei de schildpad, “Je hebt gewonnen. Alleen wil ik nu graag nog een herkansing, want jij hebt het traject bepaald en dit keer wil ik dat bepalen”
“Prima” riep de haas, ervan overtuigd dat hij toch zou winnen.
Toen ze hun traject liepen was de haas al snel vooruit, zoals verwacht, maar aan het eind trof hij een brede rivier aan. Hij kon niet zwemmen en moest een heel stuk omrennen. De schildpad won de wedstrijd. De schildpad en de haas overlegden of ze nog een wedstrijd zouden houden.
Laten we dat niet doen, laten we van elkaar leren.
Toen ze op pad gingen om hun doel te bereiken zat de schildpad bij de haas op zijn rug als ze over land gingen en wanneer ze door het water moesten, zat de haas bij de schildpad op de rug.

Schildpad bedankt voor het inzicht om stil te staan, achterom te kijken, de tijd te nemen voor reflectie en om te leren van mijn eigen ervaringen en die van anderen. Ik kruip graag op jouw schild om samen naar de overkant te zwemmen en daar rustig en gestaag onze ontwikkel kansen te grijpen. Ik hoop dat ik een fladderende schildpad word.